Non-verbaal autisme

Autisme, een complexe ontwikkelingsstoornis, treft elk jaar ongeveer 8.000 kinderen, wat de prevalentie en het belang ervan in onze samenleving onderstreept. Het is echter essentieel om te erkennen dat binnen dit aanzienlijke aantal elk kind autisme op een unieke manier ervaart. Autismespectrumstoornissen (ASS’s) omvatten verschillende subtypes, elk met eigen individuele kenmerken, niveaus van ernst en kwetsbaarheden.

Communicatieproblemen zijn een kenmerk van autismespectrumstoornissen, waarbij sommige mensen non-verbaal zijn, wat betekent dat ze moeite hebben met verbaal communiceren. Het is echter belangrijk om te begrijpen dat non-verbale communicatie niet gelijk staat aan een volledig gebrek aan communicatieve vaardigheden. Het benadrukt eerder de noodzaak om alternatieve communicatiemethoden te vinden en om de omgeving aan te passen aan de specifieke behoeften van het kind.

Voor non-verbale kinderen met autisme kan het verkennen van alternatieve communicatiemiddelen zoals augmentatieve en alternatieve communicatiesystemen (AAC) van onschatbare waarde zijn. Deze hulpmiddelen omvatten een scala aan strategieën, van systemen om plaatjes uit te wisselen tot hoogtechnologische spraakgeneratoren, aangepast aan de mogelijkheden en voorkeuren van het kind. Daarnaast is het creëren van een ondersteunende omgeving die zich aanpast aan en respect heeft voor hun unieke communicatiestijl essentieel om zinvolle interacties te bevorderen en hun algemene ontwikkeling te stimuleren.

Autisme heeft vaak invloed op verschillende vaardigheden in de ontwikkeling van een kind. Het is daarom belangrijk om een algemene visie te hebben om de ontwikkeling van het kind beter te ondersteunen.

Het non-verbale kind

Wanneer een kind lijdt aan een ernstige communicatiestoornis, zoals vaak het geval is bij autistische kinderen, kan het beschreven worden als non-verbaal. In dit geval kan het kind moeilijkheden vertonen zoals een beperkte woordenschat, problemen met het construeren van complexe zinnen of een onvermogen om mondelinge taal effectief te gebruiken.

Bij sommige non-verbale kinderen ontbreekt de spraak volledig of gebruiken ze slechts een paar woorden om hun gedachten of behoeften uit te drukken. Als verbale taalvaardigheden ontbreken, vertrouwen deze kinderen voornamelijk op non-verbale vormen van communicatie, waarbij ze gebaren, gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal gebruiken om zichzelf uit te drukken.

Bovendien gaat de impact van verbale problemen verder dan communicatie alleen en kan het verschillende aspecten van de ontwikkeling van een kind beïnvloeden, waaronder sociale interactie en vooruitgang op school.

Vroegtijdige interventie is de sleutel tot het ondersteunen van kinderen met communicatiestoornissen, door hen te voorzien van hulpmiddelen, alternatieven en strategieën om hun moeilijkheden effectief te overwinnen. Door deze kinderen de juiste middelen en ondersteuning te bieden, kunnen ze leren om zich in te zetten en zinvol te communiceren in hun dagelijks leven, waardoor hun algehele ontwikkeling en welzijn wordt bevorderd.

Hoe communiceer je met een non-verbaal kind?

Voordat we gaan kijken hoe we een dialoog kunnen creëren met een non-verbaal kind, is het belangrijk om te onthouden dat een autistisch kind ook moeite kan hebben om met anderen om te gaan en zijn of haar behoeften onder woorden te brengen. Deze moeilijkheden zijn specifiek voor autisme en zijn niet gekoppeld aan het vermogen of onvermogen om te spreken. Het is daarom belangrijk om rekening te houden met relationele aspecten wanneer je communiceert met autistische kinderen.

We hebben net gezien dat een non-verbaal autistisch kind kan communiceren. Communicatie kan via verschillende kanalen plaatsvinden, dus het is belangrijk om te weten welk kanaal het kind wil gebruiken. Alle kinderen gebruiken gezichtsuitdrukkingen om zich uit te drukken. Gezichtsuitdrukkingen zijn universeel en iedereen kan er betekenis aan geven. In dit geval is het belangrijk om de uitdrukkingen te overdrijven om ze duidelijker te maken voor het kind.

Het is goed om te onthouden dat kinderen met autisme moeite kunnen hebben met het herkennen van emoties, zowel die van henzelf als die van anderen. Je kunt boeken of spelletjes gebruiken om hen te helpen dit te leren herkennen. Bijvoorbeeld in de toepassing COCO DENKT en COCO BEWEEGT het spel “Mime een emotie”. Met behulp van beschrijvende beelden en geluid kunnen kinderen emoties bij zichzelf en bij anderen leren herkennen. Vervolgens kunnen ze wat ze horen koppelen aan hun eigen emoties en die van anderen.

Hier zijn enkele van de emoties die kinderen kunnen leren van de COCO THINKS en COCO MOVES applicaties:

Pijn

Een andere oplossing is het gebruik van afbeeldingen.

Afbeeldingen kunnen kinderen helpen om hun woordenschat uit te breiden als die beperkt is, of ze kunnen de communicatie vervangen. De afbeeldingen zijn gemakkelijk te herkennen en te gebruiken door kinderen.

Er zijn verschillende soorten alternatieve communicatie voor autistische kinderen. In dit geval is het belangrijk dat het kind begeleid wordt door een logopedist die het kind en de ouders kan leren om deze vorm van communicatie te gebruiken. Het leren gebruiken van deze hulpmiddelen is niet gemakkelijk en kost tijd, want het is net als het leren van een nieuwe taal. Je moet geduld hebben en je kind helpen. Het is belangrijk om dit hulpmiddel ook op school te gebruiken, zodat het kind in alle situaties kan communiceren.

Als je tegen je kind praat, probeer dan zachtjes te praten en geef het de tijd om te reageren. Ook als het kind iets wil zeggen, met een woord of door een plaatje te laten zien, geef het dan de tijd om zich uit te drukken.
Als het kind klaar is, kun je de zin complexer maken. Als het kind bijvoorbeeld het woord “water” heeft gezegd of een plaatje van water heeft laten zien, kun je zeggen: “Wil je dat ik je wat water geef? Ja, hier is wat water”. Op deze manier zal het kind niet alleen blij zijn dat het begrepen wordt, maar zal het ook complexere zinnen kunnen maken en zijn communicatievaardigheden kunnen verbeteren.

Logopedie voor kinderen zonder spraakvermogen

Logopedisten spelen een cruciale rol in de ondersteuning van kinderen met taal- of communicatiestoornissen, waaronder kinderen met autismespectrumstoornissen (ASS). Het is heel nuttig voor kinderen met ASS om logopedie te krijgen om aan hun specifieke communicatiebehoeften te voldoen.

Voor non-verbale kinderen met ASS is het belangrijk om te erkennen dat communicatie vele vormen kan aannemen naast verbale taal. Een logopedist kan samen met het kind alternatieve communicatiemethoden onderzoeken, zoals augmentatieve en alternatieve communicatiesystemen (AAC), gebarentaal of beeldcommunicatiesystemen. Door interventies aan te passen aan de mogelijkheden en voorkeuren van het kind, bevorderen logopedisten effectieve communicatie en interactie.

Logopedisten geven ook waardevol advies en ondersteuning aan gezinnen door strategieën en activiteiten aan te bieden om de taalontwikkeling en communicatievaardigheden thuis te bevorderen. Door samen te werken met spraak- en taaltherapeuten kunnen gezinnen een verrijkende communicatieomgeving creëren en effectieve communicatiestrategieën implementeren die zijn afgestemd op de behoeften van hun kind.

Uiteindelijk is het doel van spraak-taalpathologie om kinderen met ASS uit te rusten met de middelen en vaardigheden om effectief te communiceren, waardoor zinvolle interacties met hun omgeving, familieleden en leeftijdsgenoten worden bevorderd. Door voortdurende ondersteuning en interventie spelen spraak-taalpathologen een essentiële rol in het verbeteren van de algehele communicatie en het sociale functioneren van kinderen met ASS.

Kinderen zonder spraakvermogen en school

Kinderen met communicatiestoornissen, waaronder kinderen met autismespectrumstoornissen (ASS), kunnen problemen ondervinden in de schoolomgeving die van invloed kunnen zijn op hun schoolprestaties en sociale interacties. Het is essentieel dat opvoeders en schoolpersoneel de unieke communicatiebehoeften van deze leerlingen begrijpen en er rekening mee houden om hun leren en ontwikkeling effectief te ondersteunen.

Wanneer een kind met ASS alternatieve communicatiemethoden gebruikt – zoals afbeeldingen, apps of gebarentaal – is het essentieel dat leerkrachten op de hoogte zijn van en getraind worden in het gebruik van deze modaliteiten. Hierdoor kunnen ze de communicatie en interactie in de klasomgeving vergemakkelijken en de inclusie van alle leerlingen bevorderen. Daarnaast kunnen leerkrachten een belangrijke rol spelen in het bevorderen van begrip en acceptatie van verschillende communicatiestijlen bij leeftijdsgenoten, waardoor een inclusieve leeromgeving wordt gecreëerd waarin alle leerlingen zich gewaardeerd en gesteund voelen.

Activiteiten en beoordelingen in de klas aanpassen aan de manier van communiceren van het kind is essentieel voor studiesucces en betrokkenheid. Als een kind bijvoorbeeld communiceert met behulp van beelden, is het belangrijk om het te voorzien van materialen en opdrachten die visueel worden gepresenteerd in plaats van alleen te vertrouwen op geschreven tekst. Door leermateriaal aan te passen aan de voorkeurswijze van communicatie van het kind, kunnen opvoeders de toegankelijkheid verbeteren en ervoor zorgen dat het kind volledig kan deelnemen aan leeractiviteiten.

Daarnaast is een voortdurende samenwerking tussen leerkrachten, logopedisten en andere hulpverleners essentieel om effectieve communicatiestrategieën en aanpassingen in de klas te implementeren. Door samen te werken kunnen schoolteams geïndividualiseerde plannen ontwikkelen die voldoen aan de unieke behoeften van elk kind met een communicatiestoornis, waardoor een inclusieve leeromgeving wordt bevorderd die academisch succes en sociaal-emotionele ontwikkeling stimuleert.

COCO DENKT en COCO BEWEEGT,
educatieve en fysieke spellen

De COCO THINKS en COCO MOVES applicatie biedt meer dan 30 educatieve en fysieke spelletjes. Elk spel heeft drie moeilijkheidsniveaus en een audiobeschrijving om het geschikt te maken voor alle kinderen.

Met Coco kun je alle cognitieve functies stimuleren, zoals aandacht, geheugen, logica en taal.

In de COCO THINKS en COCO MOVES applicaties vind je een scala aan spellen zodat elk kind iets kan vinden om te spelen. Vergeet niet dat elk kind anders is, en dat is maar goed ook! Je moet proberen de omgeving aan te passen aan de behoeften van het kind en zijn eigen vaardigheden gebruiken om moeilijkheden te overwinnen.

De sportpauze

Deze pauze is erg nuttig voor non-verbale kinderen, omdat het niet nodig is om mondeling te communiceren. Communicatie kan plaatsvinden via het lichaam, bewegingen en gezichtsuitdrukkingen. Sport en fysieke activiteiten doorbreken eventuele taalbarrières tussen kinderen.

FYSIEKE SPELLEN “COCO BEWEEGT

Het gezin en de sociale omgeving: een essentiële hefboom voor de ontwikkeling van communicatie

Terwijl professionals in de gezondheidszorg, logopedisten en leerkrachten een centrale rol spelen in de ondersteuning van non-verbale autistische kinderen, is de betrokkenheid van de familie en de naaste vriendenkring net zo essentieel in het ondersteunen en versterken van het leren op dagelijkse basis.

Waarom is de sociale omgeving zo belangrijk?

• Communicatie ontwikkelt zich door interactie: kinderen leren zich uit te drukken omdat ze begrepen worden en aangemoedigd worden tot interactie. Elk moment dat je met je dierbaren deelt, kan een leermoment worden.

• Herhaling en consistentie: kinderen assimileren communicatiemiddelen beter als ze regelmatig worden gebruikt in verschillende contexten (thuis, school, vrije tijd).

• Emotionele veiligheid: Een geruststellende omgeving moedigt kinderen aan om te experimenteren en zich open te stellen voor nieuwe manieren om zich uit te drukken, zonder angst om te falen.

Hoe kunnen familieleden actief betrokken worden? Praktische voorbeelden:

• Maak een visueel familieboekje (op papier of digitaal):

  • Voorbeeld: foto’s van alledaagse voorwerpen, familieleden, bekende plaatsen.

  • Voordelen: alle leden van het huishouden spreken dezelfde “visuele taal”.

• Train familieleden in het gebruik van AAC (Alternatieve en Augmentatieve Communicatie):

  • Grootouders, broers en zussen of babysitters kunnen de basis leren van het systeem dat het kind gebruikt (PECS, apps zoals Mon Dico, enz.).

  • Dit zorgt ervoor dat de interacties van het kind niet beperkt blijven tot slechts een paar volwassenen.

• Gebruik gedeelde routines om uitwisselingen te versterken:

  • Voorbeeld: tijdens het ontbijt laat het kind het plaatje van sinaasappelsap zien → een ouder herhaalt: “Wil je sinaasappelsap? Oké, hier is wat sinaasappelsap.”

• Moedig broeders en zusters aan om mee te doen:

  • Ze kunnen met het kind spelen met behulp van pictogrammen, gebaren of aangepaste toepassingen.

  • Zo leren broers en zussen elkaar beter kennen en ontstaat er meer wederzijds begrip.

Bonustip: verwerk communicatie in leuke activiteiten

• Eenvoudig rollenspel met afbeeldingen (bijv. “Jij bent de kok, laat me zien wat je nodig hebt om een taart te maken!”).

• Hands-on activiteiten met eenvoudige, herhalende woorden.

• Gebruik van muziek of rijmpjes met gebaren.

EN VOOR MEER INFORMATIE

ONDERSTEUNING VAN EEN VOLWASSENE MET AUTISME

In deze gids geven we je praktisch advies over hoe je een volwassene met autisme kunt ondersteunen en hoe je hem of haar kunt stimuleren en met hem of haar een band kunt opbouwen. Nuttig dagelijks advies om het leven gemakkelijker te maken voor familieleden en professionele zorgverleners. Oefeningen om aan alle aspecten te werken.